กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส “พระราชโอรส” พระองค์แรกในรัชกาลที่ 4

ผู้เขียน	กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 27 มิถุนายน พ.ศ.2567

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดารวมแล้วหลายสิบพระองค์ ซึ่ง “พระราชโอรส” พระองค์แรกในรัชกาลที่ 4 คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส (แรกประสูติคือ หม่อมเจ้านพวงศ์) เป็นพระราชโอรสในรัชกาลที่ 4 ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย เมื่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2365 (นับแบบปัจจุบันคือ พ.ศ. 2366)

เจ้าจอมมารดาน้อย เป็นธิดาพระอินทรอภัย พระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ดังนั้น เจ้าจอมมารดาน้อยจึงเป็น “หลาน” พระเจ้าตากโดยตรงนั่นเอง

กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาสประสูติในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เมื่อครั้งรัชกาลที่ 4 ยังทรงเป็น “เจ้าฟ้ามงกุฎ” จึงถือเป็นการประสูตินอกเศวตฉัตร ซึ่งพระราชโอรสอีกพระองค์ที่ประสูตินอกเศวตฉัตรด้วยก็คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร (แรกประสูติคือ หม่อมเจ้าสุประดิษฐ) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อยเช่นกัน

ขณะที่กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาสมีพระชันษาได้ 2 ปี เจ้าฟ้ามงกุฎก็เสด็จออกผนวช สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี พระราชมารดาในเจ้าฟ้ามงกุฎ จึงทรงเลี้ยงดูพระนัดดาทั้ง 2 พระองค์เป็นอย่างดี ตราบจนพระองค์สวรรคต กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาสและกรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธรก็เสด็จไปประทับอยู่กับ “วชิรญาณภิกขุ” พระบิดา ที่วัดบวรนิเวศ

หลังจากผนวชอยู่ราว 27 พรรษา วชิรญาณภิกขุก็ทรงลาสิกขาเพื่อขึ้นครองราชย์ จากนั้นได้สถาปนาพระอิสริยยศพระราชโอรสที่ประสูตินอกเศวตฉัตร

กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาสรับราชการสนองพระราชบิดา ตราบจนสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2410 พระองค์ทรงเป็นต้นราชสกุล “นพวงศ์” ซึ่งมีปรากฏสืบมาถึงปัจจุบัน

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่